Tips bij dementie

Heeft iemand in jouw omgeving dementie? Wellicht helpen deze adviezen je om er zo goed mogelijk mee om te gaan.

Agenda, notities, briefjes en plaatjes

Om dingen niet te vergeten, kan je gebruik maken van een notitieblok, agenda en briefjes. Schrijf alles op wat diegene niet moet vergeten. Je kan ook een memobord ophangen om afspraken en geheugensteuntjes op te schrijven.

In latere stadia van dementie kan het handig zijn om woorden te combineren met foto's of plaatjes. Heb je het over je zoon, laat dan een foto van hem zien. Dat helpt je naaste om te begrijpen over wie je het hebt.

Een briefje achterlaten

Ga je even weg? Noteer dan op het memobord wanneer je weer terugkomt. Of leg een briefje op een logische plek neer.

Praten met iemand met dementie: tips

Hier kan je rekening mee houden wanneer je praat met iemand die (beginnende) dementie heeft:

• Gebruik korte zinnen en praat langzaam.
• Stel maar één vraag tegelijk.
• Geef niet meer dan één taak tegelijk.
• Benoem zoveel mogelijk wat er op dit moment gebeurt of wat je doet. Probeer dat zo concreet mogelijk te maken.
• Wil je iets met je naaste gaan doen? Doe dat dan direct. Bijvoorbeeld: "We gaan even samen afwassen." En pak dan meteen de afwasteil.
• Stel geen vragen waarop je naaste mogelijk geen antwoord weet (Is de buurvrouw vanmorgen op bezoek geweest?). Dat maakt diegene alleen maar onzeker.
• Benader je naaste van voren. Op die manier kan diegene je zien en oogcontact maken.

Kijk voor meer tips op de websites Dementie.nl en Alzheimer Nederland

Laten ruiken of voelen

Het kan ook helpen om iemand met dementie dingen te laten ruiken of voelen als je het ergens over hebt. Dan begrijpt hij of zij beter wat je bedoelt.

Plaatjes ophangen

Lukt het je naaste niet meer om woorden goed te begrijpen? Dan kan je ook plaatjes gebruiken. Hang deze bijvoorbeeld op het memobord.

Tijdsbegrippen verduidelijken

Mensen met dementie verliezen gaandeweg hun besef van tijd. '10 uur 's ochtends', 'gisteren', '3 kwartier': het zegt je naaste op den duur niets meer. Maak tijd daarom concreet, door het te koppelen aan een herkenbare dagelijkse handeling. Bijvoorbeeld: "Het is nu 10 uur: koffietijd!"

Hulpmiddelen

Behalve een memobord zijn er nog meer hulpmiddelen die mensen met dementie helpen om zelfstandig te functioneren. Bijvoorbeeld:

• een simpele telefoon
• een afstandsbediening met grote toetsen
• een klok waarop de tijd duidelijk staat aangegeven

De Hulpmiddelenwijzer heeft een overzicht van hulpmiddelen die handig zijn voor mensen met dementie.

Een vaste dagindeling

Zorg voor een vaste dagindeling. Mensen met dementie ervaren hun omgeving als onoverzichtelijk en onzeker. Een vaste dagindeling geeft houvast. Doe elke dag op dezelfde tijden activiteiten als opstaan, eten en rusten.

Je kan ook een memobord ophangen waarop je de tijden van alle activiteiten noteert. Zoals 8.00 uur opstaan en 10.00 uur koffiedrinken. Dat biedt steun.

Kijk voor een overzicht van hulpmiddelen voor het aanhouden van een vaste dagindeling op Hulpmiddelenwijzer.nl.

Wekkertje voor de medicijnen

Ben je er niet de hele dag en moet je partner of ouder op een bepaalde tijd medicijnen innemen? Gebruik dan een wekker en zet die naast het medicijnendoosje. Je kan ook een medicijnalarm gebruiken. Dat is een horloge die een waarschuwing geeft als iemand medicijnen moet innemen. Ook zijn er apps voor de smartphone die iemand hieraan kunnen herinneren.

Gebruik je een pillendoos met vakken? Dan kan je zien of je naaste het medicijn heeft ingenomen. Ook zijn er medicijndozen waarbij er een alarm afgaat als het tijd is om medicijnen in te nemen.

Van al deze hulpmiddelen vind je voorbeelden op de Hulpmiddelenwijzer. Je kan ook je apotheek om advies vragen.

Alles op een vaste plek

Leg voorwerpen altijd op een vaste plaats. Zoals een notitieblok, agenda, sleutels, portemonnee en medicijnen.

Zelf laten doen

Actief blijven is goed voor iemand met dementie. Laat hem of haar zoveel mogelijk zelf doen, ook al gaat het niet helemaal goed of langzaam.

Neem geen taken uit handen, omdat je het zelf sneller of beter kan. Kijk naar wat iemand met dementie wél kan. Dingen die echt moeilijk gaan, kunnen jullie samen doen. Zo voorkom je dat je naaste boos wordt omdat iets niet meer lukt.

Samen activiteiten ondernemen

Iemand met dementie voelt zich vaak onzeker. En sommige mensen met dementie zonderen zich steeds meer af. Maar activiteiten en ontspanning zijn wel belangrijk voor een mens. Stel je naaste daarom voor om samen iets te gaan doen. Denk aan iets creatiefs, een spelletje, of samen de krant lezen.

Bewegen is ook belangrijk. Bijvoorbeeld een wandeling, dansen of fietsen. Kijk wat je naaste het prettigst vindt. Houd wel in de gaten of je naaste het kan volhouden. Het tempo ligt waarschijnlijk ook wat lager dan vroeger.

Misschien kan je eens gaan kijken bij een inloophuis voor mensen met dementie. Hier worden passende activiteiten georganiseerd. En je kan er andere mensen ontmoeten.

Veiligheid en vertrouwen

Voor iemand met dementie is het hier en nu steeds onduidelijker. Het eigen leven en de geschiedenis van diegene verdwijnen uit het geheugen.

Probeer dus zoveel mogelijk aan te sluiten op de belevingswereld van degene met dementie. En bij wat iemand nog wel weet, wil en kan. Zo is het makkelijker om te praten en samen dingen te doen. En het zorgt voor een vertrouwd en veilig gevoel.

Zoek naar aansluiting

Een persoon met dementie verliest gaandeweg het besef van welk gedrag niet netjes of asociaal is. Dat kan soms tot vervelende situaties leiden. Je bereikt het meest door begrip te hebben en ongemerkt te helpen. Dit werkt beter dan het gedrag openlijk corrigeren.

Probeer, waar mogelijk, aan te sluiten bij de belevingswereld van degene met dementie. Bedenk wat iemand nog wel weet, wil en kan. Zo is het makkelijker om te praten en samen dingen te doen. En het zorgt voor een vertrouwd en veilig gevoel.

Gratis training: dementie herkennen en ermee omgaan

Op de website Samen dementievriendelijk kan je online gratis trainingen volgen over dementie. Je leert:

• hoe je dementie bij iemand herkent herkennen;
• hoe je contact maakt;
• hoe je mensen met dementie kan helpen.

Er zijn trainingen voor allerlei situaties. Bijvoorbeeld in de winkel, bij de thuiszorg, bij de kapper of in de taxi.

Samen dementievriendelijk heeft ook een lijst met tips hoe je goed kan omgaan met iemand die dementie heeft.